دیده بگشا بر ستم در این فریبستان، علی!

هنر دینی در کشورمان همواره توجه ویژه‌ای به ائمه و حضرت علی(ع) و بیان سیره و ابعاد زندگی پربرکت ایشان داشته است، شاعران، خوانندگان هنرمندان موسیقی نیز در این زمینه حضور چشمگیری داشتند و سعی کردند با سرون اشعار و ساخت آثار موسیقایی ضمن بیان ابعاد مختلف شخصیت حضرت علی(ع) عرض اراداتی به ایشان داشته باشند که بعضی نیز ماندگار و خاطره‌انگیز شده‌اند، در این گزارش به معرفی بعضی از آثار موسیقایی که در مدح و ثنای حضرت علی(ع) و به مناسبت سالروز شهادت این حضرت منتشر شده‌اند، پرداختیم.

تیتراژ و موسیقی «امام علی(ع)»؛ فرهاد فخرالدینی و صدیق تعریف

سریال «امام علی(ع)» به کارگردانی داوود میرباقری یکی از ماندگارترین آثار نمایشی تلویزیون در دهه ۷۰ است و موسیقی متن و تیتراژ این سریال به زبان‌های فارسی و عربی؛ «کل صبح و کل اشراق ایا/ تبک عینی به دمع مشتاق ایا/ قد لسعت حیه الهوا کبدی/ فلا طبیب لها و لا راقی/ان الحبیب الذی شفقت به/ و عنده رقیتی و تریاقی/ زد مار هوا بر جگر غمناکم/ سودی نکند فسونگر چالاکم….» با آهنگسازی استاد فرهاد فخرالدینی و خوانندگی صدیق تعریف (خواننده موسیقی سنتی) نیز یکی از آثار خاطره‌انگیز در مدح و ثنای حضرت علی(ع) است.

داستان سریال «امام علی(ع)» از اواخر دوره خلافت عثمان بن عفان آغاز و تا پنج سال انتهایی و دوران خلافت و زندگی علی بن ابی‌طالب می‌پردازد.

فخرالدینی تیتراژ این سریال تاریخی و دینی را براساس آثار مکتوب عبدالقادر مراغه‌ای ساخته است، وی در این باره بیان کرده است؛ «آهنگی که بنده برای بخشی از سریال «امام علی (ع)» ساختم مربوط به یکهزار و ۴۰۰ سال پیش است که عبدالقادر مراغی حدود ۶۰۰ سال پیش آن را با حروف ابجد در آثاری چون «مقاصد الحان» و «جامع الحان» تدوین کرده است. بنده پس از پژوهش‌های فراوانی که در این زمینه انجام دادم تلاش کردم تا این آثار را در فضای موسیقایی امروز پیاده کنم و اعتقاد دارم این تنها نسخه اجرایی برگرفته از آثار مکتوب عبدالقادر مراغی است که به صورت این چنینی پیاده شده است.

من بیش از چهل سال پیش این نسخه موسیقایی از عبدالقادر مراغی را کشف کرده بودم و خودم بر این باورم که ساخت آن قطعه یکی از دشوارترین کارهایی است که تاکنون در موسیقی انجام دادم زیرا یافتن راز و رمز این نت‌نویسی کار بسیار دشواری است که وقت زیادی از عمرم را صرف آن کردم و حالا بسیار خوشحالم که این زحمات نتیجه مثبتی برای مخاطب داشته است».

فخرالدینی همچنین بیان کرده است: «من موسیقی سریال «امام علی (ع)» را به این سادگی ننوشتم. برای پلان به پلان سریال به معنا و مفهوم مطلق کلمه خودم را محل حادثه قرار می‌دادم و این حس را با حس درونی خودم تلفیق می‌کردم تا بتوانم بر اساس این تکنیک بهترین نتیجه را دریافت کنم. شاید باور نکنید اما خوب خاطرم هست وقتی چنین حسی را برای آهنگسازی داشتم گویی خودم در صحنه اتفاق حضور داشتم موضوعی که حتی سینما هم قادر نیست آن را بیان کند اما من با اتکا به این پشتوانه‌های معنوی نهایت تلاش خود را کردم که موسیقی این سریال برایم فضایی متفاوت چه به لحاظ ارکستر و ساز بندی و چه به جهات دیگر داشته باشد.»